Hamileliğin İlk Haftası

Ebeveyn olmak heyecan verici bir deneyimdir. Aileye katılacak yeni bireyin beklendiği hamilelik döneminde çiftlerin hayatı değişmeye başlar. Her ne kadar heyecanlı bir süreç olsa da zaman zaman anne ve baba adayları bunaldıklarını hissedebilir. Hamilelik gibi bu durum da son derece olağandır. Özellikle ilk bebeklerini kucağına almaya hazırlanan çiftlerin birçok sorusu da olabilir. Anne adayının karnında gelişen yeni yaşam, annenin vücudunda da büyük değişikliklere yol açar.

Hamilelikte ilk hafta itibarıyla bebek büyümeye başlar. İçerde yaşadığınız yeni deneyim sonucunda vücudunuzda gözle görülür farklılıklar oluşur. Ek olarak mide bulantısı, yorgunluk ve bacak krampları gibi semptomlar da yaşayabilirsiniz. Elbette her bir kadının farklı olması gibi hamilelik deneyimleri de birbirinden farklı olabilir. Bebeğinizi beklerken hamileliğinizin ilk haftasından itibaren semptomlarınızı izleyip vücudunuzu dinleyebilir ve hayatınızı buna göre şekillendirebilirsiniz.

Hamilelik Belirtileri Ne Zaman Başlar?

Gebelik belirtileri ilk hafta içinde tam olarak anlaşılamayabilir. Örneğin düzensiz âdet gören bir kadın, hamileliğini geç fark edebilir. Eğer hamileliğinizi erken fark etmek istiyorsanız öncelikle sürecin nasıl başladığını öğrenmeniz gerekir. Çünkü hamilelik döneminde her kadın farklı durumlarla karşı karşıya kalabilir. Bununla birlikte bebeğin gelişmeye başladığı günü hesaplamak ve hamilelik tarihini bulmak da kolay olmayabilir.

Bir fetüsün gelişimi annenin gebe kalmasından yaklaşık iki hafta kadar sonra başlar. Ancak gebelik, kadının son normal âdet döneminin ilk gününde başlar. Hamileliğin bu günden itibaren hesaplanmasının nedeni ise âdet döneminin vücudu hamileliğe hazırlamasıdır. Son normal âdet döneminin ilk gününden itibaren sayıldığında hamilelik 280 gün, yani 9 ay 10 gün sürer.

Hamileliğinizi ilk zamanlarında fark etmek için vücudunuzu dikkatli bir biçimde gözlemlemeniz büyük önem taşır. Hamilelik planlayan bir kadının menstrüasyon dönemi boyunca kendini takip etmesi gerekir. Böylece yumurtlama zamanını bularak hamilelik olasılığını güçlendirebilir. Yumurtlama; yumurtalıkların ürettiği, olgunlaşan yumurtanın salınarak fallop tüpünden aşağı inmesi ve döllenmeye hazır olmasıyla gerçekleşir.

Yumurtalıklarda her ay yalnızca bir yumurta olgunlaştırılır ve dolayısıyla yumurtlama olduğunda yalnızca bir yumurta salınır. Ancak hastalık, seyahat, stres, kilo, uyku ve egzersiz gibi etkenlere bağlı olarak yumurtlamada bazı değişiklikler görülebilir. Ek olarak yumurtlama esnasında bazı kadınlar yumurtlama kanaması denilen hafif lekelenmeler yaşayabilir.

Bir yumurta, yumurtalıktan ayrıldıktan sonra 12 ila 24 saat kadar yaşar. Yumurtlama gerçekleştiğinde rahim iç zarı (endometriyum) döllenmiş yumurtayı tutmak için kalınlaşmış hâldedir. Eğer yumurtanın canlı kaldığı 12-24 saatlik süre zarfında gebelik oluşmazsa iç zar döllenmemiş yumurtayla birlikte dökülmeye başlar ve böylece regl dönemi meydana gelir.

Bir kadın döngüsünü takip ederek yumurtlama zamanını bulabilir. Âdet döneminin ilk gününden başlayarak sonraki âdet döneminin ilk gününe kadarki süre, bir döngüdür. Bir döngü ortalama 28 ila 32 gün sürer. Yumurtlama zamanını bulmak için döngünün ilk günü, yani âdet döneminin ilk gününden başlayarak hesap yapılır. Genellikle 11 ila 21. günler arasında yumurtlama gerçekleşir. Bu günler arasında cinsel ilişkiye girmek hamilelik olasılığını artırır. İlk hamilelik belirtileri ortaya çıktığında doğum zamanınızı öğrenmek isterseniz gebelik hesaplama aracını kullanabilirsiniz.

Hamileliğin İlk Hafta Belirtileri Nelerdir?

Hamileliğin ilk haftasında her anne adayı bir belirti görmeyebilir. Düzenli âdet gören bir kadın için hamileliğin ilk belirtisi âdet gecikmesidir. Gebelikte ilk hafta zaman zaman yerleşme kanaması adı verilen ve hafif âdet dönemi kanamasına ya da lekelenmeye benzeyen bir durum görülebilir. Hamileliğin ilk haftasında akıntı ne kadar normal olsa da hamilelik sürecinde herhangi bir kanama görülmesi hâlinde bir uzmana başvurulması son derece önemlidir.

Hamilelik planlayan çiftler “1 haftalık hamilelik nasıl anlaşılır?” sorusunun cevabını merak edebilir. Döllenme gerçekleşip hamilelik başladığında anne adayı vücudunda bazı farklılıklar hissedebilir. 3 günlük hamilelik belirtileri ve 1 haftalık hamilelik belirtileri genellikle benzerdir. Hamileliğin 1. haftasında kendinizi yorgun hissedebilir, mide bulantısı ya da daha sık idrara çıkma gibi durumlar yaşayabilirsiniz. Hamileliğin ilk haftasında mide bulantısı oldukça yaygın bir semptomdur.

Hamileliğin ilk haftalarında annenin hormonlarında meydana gelen değişiklikler tüm vücudunu etkiler. Hiçbir gebelik birbirinin aynısı olmasa da hamilelik belirtileri çoğu zaman benzerdir. Yaygın olarak kabızlık, özellikle sabahları görülen mide bulantısı veya kusma, ruh hâlinde değişiklikler, göğüslerde hassasiyet ve ağrı ile yanma hissi görülür. Baş, bacak, sırt ya da pelviste ağrı da hamileliğin ilk haftasında hissedilenler arasındadır. Hamileliğin ilk haftasında vücuttaki değişiklikler arasında kilo alımı ya da kilo kaybı da olabilir.

Hamilelik Testi Ne Zaman Yapılır?

Anne baba olmak isteyen çiftler için en önemli konulardan biri de gebelik testinin ne zaman yapılması gerektiğidir. Doğru bir sonuç almak için testin de doğru bir zamanda yapılması önemlidir. Hamilelik ilk hafta belirtilerinden olan âdet döneminin gecikmesini takip eden birinci ya da ikinci haftada yapılan gebelik testi en doğru sonucu verir.

İdrar yoluyla hamilelik olup olmadığı öğrenmeyi sağlayan testlerin hamile kaldıktan sonra kısa bir süre içinde uygulanması hâlinde doğru sonuç alınamayabilir. Nedeni ise gebeliğin ilk haftasında vücutta henüz testin tespit edeceği kadar beta hCG hormonu salgılanmamış olmasıdır. İdrar yoluyla yapılan gebelik testleri ev ortamında rahatlıkla uygulanabilir. Dakikalar içinde sonuç veren testlerde alınan sonuç %97-99 oranında doğrudur.

Hamilelik için kan testleri de yapılabilir. Bunun için anne adayından bir kan örneği alınarak analiz edilir. Kan testi sayesinde kanda çok az miktarda beta hCG bulunsa dahi bunlar tespit edilebilir. Böylece âdet gecikmeden önce de hamile olup olmadığınızı öğrenebilirsiniz. Ancak yine de cinsel ilişkiden kısa süre sonra kan testi yaptırmak da doğru sonuç vermeyebilir. Ek olarak idrar yoluyla yapılan testlerden farklı olarak kan testi sonrasında sonucu almak için birkaç saat ya da birkaç gün beklemek gerekebilir.

1 Haftalık Gebelikte Beta hCG Değeri Kaç Olmalıdır?

Beta hCG ya da “insan koryonik gonadotropin” hormonu, plasenta tarafından salgılanan ve hamilelik döneminde vücutta görülen bir hormondur. Hamile bir kadının kanında ve idrarında beta hCG bulunabilir. Hamileliğin doğrulanması için vücuttaki beta hCG seviyesine bakılır. Çünkü döllenme gerçekleştikten sonra gelişmeye başlayan plasenta beta hCG üretip salar. Hamileliğin tespit edilmesinin yanı sıra sürecin iyi ilerleyip ilerlemediğinin kontrol edilmesi amacıyla da beta hCG seviyesini ölçen kan testleri yapılabilir.

Beta hCG hormonu seviyesinin evde yapılan gebelik testleri ile bulunabilecek kadar yüksek olması için döllenmenin üstünden 2 hafta geçmiş olması gerekir. Dolayısıyla 1 haftalık gebelikte beta hCG değeri idrar yoluyla yapılan gebelik testlerinde görülmeyebilir. Evde yapılan bir testte alınan pozitif sonuç genellikle doğrudur. Ancak negatif sonuç aldıysanız testi daha sonra tekrarlayabilirsiniz.

Âdetin gecikmesinden sonraki ilk gün yaptığınız testte sonuç negatif çıkarsa bir hafta beklemeniz gerekir. Bu sürede âdet görmediyseniz ve hâlâ hamile olabileceğinizi düşünüyorsanız testi tekrar yapabilir veya doktora gidebilirsiniz. Doktorunuz beta hCG seviyesini görmek için kan testi isteyebilir. Hamilelik başladıysa yumurtlamadan 6 ila 10 gün kadar sonra kanda düşük seviyede beta hCG olabilir.

Hamileliğin 1. Haftasında Bebek Gelişimi

Hamileliğin ilk haftasında henüz bir bebekten söz etmek doğru olmaz. Çünkü birinci hafta, âdet dönemidir. İkinci haftada olgunlaşan yumurta, yumurtalıktan dışarı salınır. Üçüncü hafta ise yumurtanın sperm tarafından döllendiği ve rahmin döllenmiş yumurtayı tutmaya çalıştığı süredir. Dolayısıyla ikinci haftada bebek yerine bir zigot adı verilen döllenmiş yumurta vardır. Hamilelik süresince zigot büyüyüp gelişerek öncelikle embriyo hâline gelir. Daha sonra bebek doğuma kadar fetüs olarak adlandırılır.

Trimester Nedir? Hamilelikte 1. Trimester Dönemi

Hamileliğin ilk günlerinden itibaren vücudunuzda birçok değişiklik meydana gelir. Hamileliğin her 3 aylık dönemi, bir trimester olarak isimlendirilir. İlk üç aylık dönem olan birinci trimesterde birçok hormonal değişiklik olur. Hormonal değişiklikler neredeyse her organ sistemini etkiler. Böyle değişiklikler gebeliğin ilk haftasında dahi hissedilebilir. En açık şekilde göreceğiniz değişiklik ise âdetinizin kesilmesidir. Hamileliğin ilk haftalarında kasık ağrısı da son derece yaygındır.

Gebeliğin ilk haftasında karın ağrısı da yaşayabilirsiniz. Hamileliğin başladığı ilk zamanlarda yumurtanın rahme yerleşmesi nedeniyle rahimde kasılmalar da olabilir. Dolayısıyla gebeliğin ilk haftasında rahim ağrısı da olağan bir durumdur. Vücudunuz değiştikçe ilk trimesterde birçok hassasiyet, ağrı ya da rahatsızlık hissetmeniz muhtemeldir. O sebeple günlük rutininizde daha erken yatmak, daha sık ve az yemek gibi değişiklikler yapmanız gerekebilir. Ayrıca bazı kadınlar bahsedilen rahatsızlıkların hiçbirini yaşamayabilir.

İlk trimester boyunca bebeğiniz oldukça gelişir. İlk trimesterin birinci ayının sonunda bebeğin beyni, kalbi ve omuriliği oluşmaya başlar. Kan hücreleri, sinir hücreleri ve böbrek hücreleri gelişir. Aynı zamanda kol ve bacaklar da oluşmaya başlar.

İlk trimesterin ikinci ayında bebeğinizin tüm ana organları, cinsel organları ve el, ayak, burun, ağız, kulak gibi vücudun dış kısmındaki organları oluşmaya başlar. Ayrıca el ve ayaklarda parmaklar ve göz kapakları da bu dönemde oluşur. Diğer bir deyişle ikinci ayda bebek bir cenin olduğunda dış görüntüsü bir insana benzemeye başlamıştır. Kollar ve bacaklar bu dönemde uzamaya başlar. Bebeğinizin kalbi ise düzenli bir ritimle atar.

İlk trimesterin üçüncü ayına gelindiğinde ise bebeğinizin sinirleri ve kasları birlikte çalışmaya başlar. Böylece bebek artık yumruk yapabilir. Göz kapakları gelişimi tamamlanır ve gözlerin korunması için kapanır. Cinsel organ gelişimi de bu ayda tamamlanır ve üçüncü ay bittiğinde bebeğinizin cinsiyetini öğrenebilirsiniz.

Gebeliğin İlk Haftalarında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Hamilelik planlayan kişiler, hamileymiş gibi dikkatli davranmalıdır. Gebeliğin başlayıp başlamadığını öğrenmek 1-2 ayınızı alabileceğinden gebeliğin 1. haftasından itibaren tedbirli olmakta fayda vardır. Böylece hem kendinizi hem de bebeğinizi olası risklere karşı koruyabilirsiniz. İlk haftadan itibaren kendinizi ve bebeğinizi korumak için şu adımları takip edebilirsiniz:

• Doğum öncesi bakım hizmeti alın

Bebeğinizin gelişimini ve sağlığını en iyi şekilde takip edebilmek için doğum öncesi bakım hizmetlerinden faydalanabilirsiniz. Hizmet kapsamında olası durumlara karşı hem anne hem de bebek taramalardan geçirilir ve düzenli aralıklarla muayene edilir.

• Beslenme düzeninize dikkat edin

Doğal, sağlıklı, dengeli ve düzenli bir beslenme, sağlığınız açısından büyük önem taşır. Hamilelik süresince yedikleriniz bebeğinizi de etkileyeceğinden dolayı doktorunuza da danışarak bir beslenme programı oluşturabilirsiniz.

• Düzenli egzersiz yapın

Hamilelik boyunca vücudunuzda birçok ağrı ve rahatsızlık hissedebilirsiniz. Yapacağınız düzenli egzersizler güçlenmenizi sağlarken ağrıları hafifletip dolaşımı da iyileştirir. Böylece sağlığınızı da korumuş olursunuz. Ancak egzersizlerinizin yoğun olmamasına ve susuz kalmamaya dikkat etmelisiniz.

• Alkol, kafein ve sigara gibi maddelerden uzak durun

Alkol, kafein ve sigara gibi alışkanlıklardan uzak durmak yalnızca sizin değil, bebeğinizin de sağlığını korumanıza yardımcı olur. Çünkü bahsedilen alışkanlıklar düşük yapma, erken doğum ve ciddi doğum gibi birçok soruna yol açabilir..

• Fiziksel sağlığınızla birlikte duygusal sağlığınızı takip edin

Hamileliğin neden olduğu hormonal değişiklikler özellikle duygularınızı oldukça etkiler. Yükselen hormon seviyeleri, duygusal açıdan inişli çıkışlı bir dönem yaşamanıza yol açabilir. Ruh hâlinizdeki dalgalanmaların aşırı olduğunu düşünüyorsanız ya da duygusal durumunuz günlük yaşamınızı etkilemeye başladıysa bir doktora başvurabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Soru 1- Haftalık Gebelik Kan Testinde Belli Olur mu?
Kan testi, annenin vücudundaki beta hCG seviyesini göstererek hamilelik hakkında kesin bilgi verir. Gebelik başladıysa cinsel ilişkiden bir hafta kadar sonra kan testi yapıldığı takdirde 1 haftalık dahi olsa hamilelik olduğu tespit edilebilir.

Soru 2- Hamileliğin 1. Haftasında Bebek Ultrasonda Görülür Mü?
Hamileliğin birinci haftası âdet dönemi olarak kabul edilir. Dolayısıyla döllenmenin henüz gerçekleşmediği bu dönemde ultrasonda bebek görmek mümkün değildir. Bebeğin ultrasonda görülmesi için birinci ayın tamamlanmış olması gerekir.

Referanslar:

1. https://www.unicef.org/parenting/pregnancy-milestones/first-trimester
2. https://americanpregnancy.org/healthy-pregnancy/week-by-week/pregnancy-week-1-2/
3. https://www.unicef.org/parenting/pregnancy-milestones/first-trimester
4. https://medlineplus.gov/lab-tests/pregnancy-test/
5. https://www.healthdirect.gov.au/hcg-levels
6. https://medlineplus.gov/ency/article/002398.htm
7. https://www.womenshealth.gov/pregnancy/youre-pregnant-now-what/stages-pregnancy
8. https://healthcare.utah.edu/womens-health/pregnancy-birth/1st-trimester