RSV Neden Olur? Nasıl Bulaşır?

Çocukların büyük bir kısmı 2 yaşına gelene kadar en az bir kez RSV enfeksiyonuna yakalanırlar. Çoğu bebek ve çocuk hafif, soğuk algınlığı benzeri semptomlarla hastalığı geçirdikten sonra kısa sürede iyileşirken, RSV bazılarında daha uzun süreli ve ciddi enfeksiyonlara da yol açabilir. Ayrıca RSV enfeksiyonlarına sıklıkla diğer virüsler de eşlik edebilir.

Respiratuar Sinsityal Virüs, ciddi akciğer enfeksiyonları da dahil olmak üzere özellikle yenidoğan bebekler, çocuklar ve yaşlılar gibi bağışıklık sistemi zayıf insanlarda solunum yolu enfeksiyonuna yol açabilen oldukça bulaşıcı bir virüstür. Bilinen riskli tablolara yol açma ihtimalinin yanında genellikle RSV, enfekte kişilerin hapşırma ve öksürme gibi yollarla yaydıkları damlacıklara maruz kalma, direkt temas ve enfekte yüzeylere dokunma yoluyla yayılmaktadır.

İnsanlarda RSV’ye karşı kalıcı bir bağışıklık geliştirilmesi söz konusu değildir. Yaşam boyunca tekrar enfekte olma ihtimali mevcuttur.

Ebeveynlerin RSV hakkında bilmesi gerekenler

Respiratuvar Sinsitiyal Virüs (RSV), ciddi akciğer enfeksiyonları da dahil olmak üzere bebeklerde respiratuar enfeksiyona yol açabilecek yüksek derecede bulaşıcı bir virüstür. RSV, öksürük, hapşırma yollarıyla yayılan damlacıklara temas ile bulaşır. Ancak, çoğu zaman RSV hafif, soğuk algınlığına benzer bir hastalığa neden olur. RSV, gözlerin, burnun veya ağzın içine öksürük, hapşırma veya enfekte yüzeyden damlacıklar girdiğinde yayılır.

RSV (Respiratuar Sinsityal Virüs) Risk Faktörleri Nelerdir?

RSV enfeksiyonlarında en yüksek risk altında olan gruplar bebekler ve yaşlılardır. RSV konjenital kalp hastalığı, astım, erken doğum öyküsü veya akciğer hastalıkları olan bebek ve çocuklarda daha ciddi seyredebilir. Diğer yaş grupları için ise benzer problemlerin yanında bağışıklık sisteminin zayıf veya baskılanmış olması, kronik kalp ve akciğer hastalıkları için de ciddi hastalık riski söz konusudur. Organ nakli yapılan kişiler, kemoterapi alan hastalar, ve HIV/AIDS gibi bağışıklık sisteminin zayıf veya bastırıldığı yetişkinlerin de RSV açısından risk grupları içinde olduğu söylenebilir. Bu durumlara ek olarak genetik, çevresel ve ailevi özelliklerin de hastalık açısından risk kaynağı olabileceği düşünülmektedir.

Ancak yapılan araştırmalar; RSV nedeniyle hastaneye yatan bebeklerin %79’unun herhangi bir risk faktörü bulunmayan, sağlıklı bebekler olduğunu göstermiştir.

Bebeklerde RSV Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

RSV, klinik olarak diğer solunum yolu enfeksiyonlarından ayırt etmesi güç burun akıntısı, burun tıkanıklığı, öksürük gibi tipik üst solunum yolu enfeksiyonu belirtileriyle ortaya çıkar.

Genellikle ilk birkaç gün burun akıntısı ve öksürük gibi üst solunum yolu semptomları mevcuttur. Semptomlar hırıltıya ve nefes alma zorluğuna kadar ilerleyebilir. Bebeklerde apne (solunumda durma) veya siyanoz (oksijen girişindeki azalmaya bağlı morarma) gelişebilir. Bebek ve küçük çocukların bakımını gerçekleştiren kişiler bu süreçte bebeklerin ve küçük çocukların (5 yaş ve altı) yetersiz beslendiklerini bildirebilir; kusma ve ishal de görülebilecek semptomlar arasındadır. Önceden astımı veya kronik obstrüktif akciğer hastalığı olan çocuklarda ve erişkinlerde hastalıklarında alevlenme ortaya çıkabilir. RSV enfeksiyonu, bilinen astımı olan hastalarda enfeksiyona bağlı hırıltılı solunumun en yaygın tetikleyicilerinden biridir.

Enfeksiyon akciğerlere yayıldıkça semptomlar ciddileşebilir ve bronşiyolit veya zatürre gibi ciddi hastalıklara da neden olabilir. Ciddi hastalık belirtileri şunları içerebilir:

• Kısa ve hızlı nefes alma
• Ateş
• Hırıltılı öksürük
• Yetersiz beslenme
• Yorgunluk
• Dudak ve tırnakların mavi renk tonlarında görünmesi.

Bebeklerde ve Çocuklarda RSV Tedavisinde Neler Yapılır?

RSV için geliştirilmiş spesifik bir tedavi yoktur ve viral bir enfeksiyon olduğu için antibiyotik ilaçlar RSV enfeksiyonunda kullanılmaz. Temel tedavi seçeneği destekleyici bakımdır. Genel olarak grip ve soğuk algınlığı için yapılan bakım önerileri RSV enfeksiyonu için de geçerlidir. Bebek ve çocuklarda beslenmeye özen gösterilmesi, faydalı olabilecek vitamin ve mineral takviyelerinin yanında bol sıvı tüketilmesi hastalığın hızlıca geçmesi için faydalı olabilir. Süt çocuklarında anne sütüne ek mama ve sıvı verilmesine gerek görülmemektedir.

RSV tekrarlayıcı bir enfeksiyondur. Tek bir sezon içinde bile hastalığı birden fazla geçirme ihtimali bulunmakla birlikte genellikle tekrarlayan enfeksiyonlar daha hafif seyredecektir.

RSV (Respiratuvar Sinsityal Virüs) Hangi Hastalıklara Neden Olur?

RSV, bronşiyolit, pnömoni ve altta yatan kardiyopulmoner hastalığın (örneğin astım, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, konjestif kalp yetmezliği) alevlenmesi dahil olmak üzere çeşitli alt solunum yolu enfeksiyonu türlerine neden olabilir. RSV enfeksiyonunun neden olabileceği birçok riskli hastalık vardır.

Hastalık belirtileri genellikle burun akıntısı, hafif öksürük gibi semptomlarla başlayarak ilerleyen günlerde daha şiddetli semptomlara neden olabilir. Bebek ve çocuklarda hastalığın apne, solunum sıkıntısına neden olmaya başlaması gibi durumlarda bir hekime başvurulmasının gerekebileceği unutulmamalıdır. Özellikle altta yatan konjenital kalp anomalileri, astım gibi akciğer hastalıkları olan çocuklar açısından bu bulgular daha dikkatli takip edilmelidir. RSV enfeksiyonu mevcut kronik hastalıkların zemininde daha şiddetli seyredebilir veya kronik hastalıkların bulgularında alevlenmelere neden olabilir. Hastalığın daha ciddi bulgularla seyrettiği durumlarda hastaneye yatırılarak takip edilmesi ve gerekli medikal desteklerin sağlanması gerekebilir.

Kendimi ve Çocuğumu RSV'den Nasıl Koruyabilirim?

RSV erişkinlerde genellikle hafif semptomlarla geçen bir enfeksiyon olsa da, başta bebek ve çocuklar olmak üzere bazı gruplarda daha tehlikeli sonuçlara neden olabilmektedir. Bu sebeple ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi RSV enfeksiyonu için risk altında olan bebekler, çocuklar ve yaşlıların aşılanmasını önermektedir.

RSV enfeksiyonundan korunmak için en temelde gerekli olan önlem çevresel şartların yeterliliğidir. Özellikle prematüre, yeni doğan bebeklerin gerekli hijyen koşullarına dikkat edilmeli ve hasta bireylerin izolasyonu ve temasın önlenmesi sağlanmalıdır. Bebeğin ilk 6 ay boyunca bağışıklık sistemi açısından desteklenmesinde en önemli faktör anne sütüdür. Yapılan araştırmalar RSV’ye karşı anne sütünün koruma ve iyileşme süreçlerindeki katkısını ortaya koymuştur.

RSV aşı ile korunabilir hastalıklar arasındadır. RSV enfeksiyonlarından korunması için çocuk, yaşlı ve gebelerde kullanılabilecek etkin aşılar mevcuttur ve yeni aşı çalışmaları devam etmektedir.

Sık Sorulan Sorular

RSV virüsü kaç günde geçer?

Genellikle RSV enfeksiyonlarının bir iki hafta içerisinde iyileşmesi beklenirken bağışıklık sistemi ve altta yatan başka nedenlere bağlı olarak iyileşme süreleri daha uzun sürebilmektedir. Bu süreçte yeterli bakım ve tıbbi desteğin sağlanması önemlidir.

RSV aşısı var mı?

RSV virüsüne karşı geliştirilmiş aşılar mevcuttur. Özellikle risk grubu olarak görülen bebekler, çocuklar ve yaşlıların aşılanması önerilmektedir.

Referanslar:

1. https://www.healthychildren.org/English/health-issues/conditions/chest-lungs/Pages/RSV-When-Its-More-Than-Just-a-Cold.aspx
2. https://www.cdc.gov/rsv/index.html#:~:text=Respiratory%20syncytial%20(sin%2DSISH%2D,severe%20RSV%20and%20need%20hospitalization.
3. https://www.lung.org/lung-health-diseases/lung-disease-lookup/rsv/learn-about-rsv
4. Respiratory Syncytial Virus (RSV). NFID. https://www.nfid.org/infectious-disease/rsv/ sitesinden Mart 2024 tarihinde erişilmiştir.
5. Eiland L. S. (2009). Respiratory syncytial virus: diagnosis, treatment and prevention. The journal of pediatric pharmacology and therapeutics : JPPT : the official journal of PPAG, 14(2), 75–85. https://doi.org/10.5863/1551-6776-14.2.75
6. What is Respiratory Syncytial Virus. Knowing RSV. https://www.knowingrsv.com/ sitesinden Mart 2024 tarihinde erişilmiştir.
7. Gea-Izquierdo, E., Gil-Prieto, R., Hernández-Barrera, V., & Gil-de-Miguel, Á. (2023). Respiratory syncytial virus-associated hospitalization in children aged >2 years in Spain from 2018 to 2021. Human vaccines & immunotherapeutics, 19(2), 2231818. https://doi.org/10.1080/21645515.2023.2231818
8. https://www.clinicalkey.com/#!/content/clinical_overview/67-s2.0-a3d78024-31ee-42c4-a5c7-850e37a41fad?scrollTo=toc-1,toc-2,toc-3,toc-4,toc-5,toc-6,toc-7,toc-8,toc-9,toc-10,toc-11,toc-12,toc-13,toc-14,toc-15,toc-16,toc-17,toc-18,toc-19,toc-20,toc-21,toc-22,toc-23,toc-24,toc-25,toc-26,toc-27,toc-28,toc-29,toc-30,toc-31,toc-32,toc-33,toc-34,toc-35,toc-36,toc-37,toc-38,toc-39,toc-40,toc-41,toc-42,toc-43
9. https://www.lung.org/lung-health-diseases/lung-disease-lookup/rsv/learn-about-rsv
10. Hall CB, et al. Pediatrics. 2013;132(2):e341-e348.
11. https://www.cdc.gov/rsv/about/symptoms.html
12. https://www.cdc.gov/vaccines/vpd/rsv/
13. Ralston SL et al: Clinical practice guideline: the diagnosis, management, and prevention of bronchiolitis. Pediatrics. 134(5):e1474-502, 2014