10 Haftalık Gebelik
İlk üç aylık dönemin sonlarına tekabül eden 10 haftalık gebelik, embriyonik dönemin sonu ve bebeğin organlarının büyümeye ve olgunlaşmaya devam ettiği cenin döneminin başlangıcıdır. Böbrekler, akciğer, karaciğer ve beyin gibi temel organlar şekillenmeye ve birlikte çalışmaya başlasa da hamileliğin geri kalanı boyunca gelişmeye devam eder.
10 haftalık hamilelik sırasında rahim bir portakal kadar büyüktür. Bazı kadınlarda karnın dışarı çıkmasının sebebi, değişen bağırsak hareketleri olabilir. Sindirim sistemindeki kasların gevşemesi, mide ekşimesi gibi belirtilere yol açabilir. Yüksek seviyelerdeki dişilik hormonu progesteron ise rahimdeki kasları gevşeterek bebek için yer açılmasını sağlar. Bu da kadınların şişkinlik hissetmesinin nedenlerinden biridir.
Hamile kadınlar ve bebekleri, grip (influenza) ve boğmaca (boğmaca) açısından daha yüksek risk altındadır. Hastalıklardan korunmak için grip ve boğmaca aşısı yaptırılabilir. Ultrason taramasında ise bebeğin boyu ve kilosu belirlenirken bir miktar saç oluşumu görülebilir.
10 Haftalık Gebelik Belirtileri Nelerdir?
Büyüyen rahim ve artan kan hacmi, belirli hamilelik ağrılarına ve diğer semptomlara yol açabilir. Çoğu kadında görülen 10 haftalık gebelik belirtilerinden bazıları şunlardır:
- Aşırı yorgunluk
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Duygu-durum değişimleri
- Âdet sancısına benzer karın krampları
- Mide bulantısı
- Beslenme alışkanlıklarında değişiklikler
- Ağızda metalik tat
- Şişkinlik
- Mide ekşimesi
- Hazımsızlık
- Akıntı ya da hafif lekelenme
- Koku hassasiyeti
- Yüzde kahverengi lekeler
- Süt üreten göğüslerde büyüme
13. haftadan itibaren başlayacak olan 2. trimesterde erken gebelik belirtileri yavaş yavaş kaybolacağı için çoğu kadın çok daha enerjik hisseder.
10 haftalık gebelik riskleri de bazı belirtilerle birlikte kendini gösterir. Vajinal kanama, genellikle adet dönemiyle ilgili değildir. Gebeliğin erken döneminde kanamaya eşlik eden ağrılar, düşük belirtisi olabilir.
Kanama birkaç gün devam edebilir ancak bitmeden önce parlak kırmızıdan koyu kırmızıya ve kahverengiye döner. Koyu kırmızı kanama kalıcı olabilir. Nadir durumlar dışında, dış gebelik riski genellikle bu dönemde yoktur.
Kanama ve ağrıya ek olarak düşük belirtileri arasında göğüs hassasiyeti ve mide bulantısı gibi hamilelik belirtilerinin geçmesi de bulunur. Ek olarak; baş dönmesi veya baygınlık hissi görülebilir.
10 Haftalık Bebek Görüntüsü Nasıldır?
10 haftalık gebelik görüntüsü için gidilen kontrol randevusunda, kadınların kilosunun ve kan basıncının belirlenmesi de dahil olmak üzere bir dizi test yapılabilir. Ayrıca bebeğin uzunluğu ve pozisyonunun kontrol edilmesi için dış karın muayenesi yapılır.
10 haftalık gebelik ultrason görüntüsü, bebeğin kollarının ve bacaklarının ilk hareketlerini gösterebilir. Dirsekler bükülebildiği için özellikle kol hareketleri dikkat çeker ancak 10 haftalık gebelik bebek hareketleri hamile kadınlar tarafından hissedilemez.
10 haftalık hamilelik sürecinde yapılması önerilen testler, genellikle bebekte herhangi bir anomali olup olmadığının kontrolü içindir. Bebeğin Down sendromu, Edwards sendromu ve Patau sendromuna sahip olup olmadığı ortaya konabilir.
Kan testi, insan koryonik gonadotropin (hCG) ve gebelikle ilişkili plazma proteini A (PAPP-A) olmak üzere iki proteinin seviyelerini ölçer. Protein seviyeleri anormal derecede yüksek veya düşükse, bebekte kromozomal bir bozukluk olabilir.
Ultrason ise bebeğin ilk resimlerini oluşturmanın yanı sıra 10. hafta taraması sırasında bebeğin boynunun arkasında fazla sıvı aranmasına yardımcı olur. Ultrasonda sıvı artışı saptanırsa, bebekte kromozomal bir bozukluk veya kalp kusuru olabilir.
Bebeğin kalp atışlarının saptanması için bir Doppler stetoskop kullanılabilir. Ayrıca, beyin bazı ölçülebilir dürtüler üretmeye başlar. 10 haftalık ikiz gebelik görüntüsü için de transabdominal tarama yapılarak fetüsler görülebilir ve kalp atışları duyulabilir.
10 Haftalık Gebelik Kesesi Kaç Mm Olmalı?
Bir limon ya da kayısı büyüklüğüne ulaşan 10 haftalık bebek, ortalama 7 gramdır. 10 haftalık gebelik bebek boyu ise yaklaşık 30 mm’dir.
10 Haftalık Hamilelikte Bebek Gelişimi Nasıl Olur?
Kafa, bebeğin vücudunun yaklaşık yarısını oluşturur. Alında ise beyin gelişimini sağlayan bir çıkıntı vardır. Alın kademeli olarak düzleştiği için fetal baş yakında normal görünür. Omurilikten çıkan sinirler, merkezi sinir sistemini oluşturmaya başlar. Omurganın ana hatları, omurilik sinirlerinin dışarı doğru uzanmasıyla net bir şekilde görünür hâle gelir. Fetal gelişimin en hayati aşaması sona erdiği için herhangi bir konjenital kusur riski önemli ölçüde azalır.
El ve ayak tırnakları ve saçlar görünmeye başlarken parmaklardaki perdeler kaybolur. Ayak ve el bilekleri, dizler ve dirsekler şekillenir. 10 haftalık gebelik gelişimi, hareketlerle net bir şekilde görülebilir. Eller ve ayaklar sık sık hareket eder ve cenin, sağ veya sol elini kullanmanın ilk belirtilerini gösterir.
Ceninin tüm iç organları oluşsa da organlar henüz tam olarak çalışmaz. Böbrekler idrar üretir ve salar ve aralıklı solunum hareketleri başlar. Diyafram, yavaş yavaş göğüs ve karın bölgesini birbirinden ayırır.
Kulakların dış kısmı, başın iki yanında uyum içinde son şeklini almaya başlar ve kafanın içinde kulak kanalları oluşur. Burun delikleri belirginleşir ve üst dudağın üzerinde yer alır. Çene kemikleri 20 süt dişinin tamamını içerir. Göz kapakları ise daha belirgindir. Gözler yarı kapalı olsa da ışığa tepki verebilir.
Dış cinsiyet organları henüz gelişmese de iç cinsiyet organları olan testis ya da yumurtalıklar 10. haftada oluşur. Testisler, erkeklik hormonu olan testosteron üretmeye başlar. Aktif çalışan beyinde dalgalar görülür. Dakikada yaklaşık 180 kez atan kalbin 4 ayrı odası vardır. Kalp, yetişkin bir insanın kalbinden 2-3 kat daha hızlı atar.
10 Haftalık Gebelikte Annedeki Değişiklikler Nelerdir?
Hamileliğin 10. haftasında mide bulantısı ya da kusma yaygın olarak görülür. Ara sıra baş dönmesi yaşanmasının ya da baygınlık geçirilmesinin nedeni ise genellikle düşük tansiyon ya da kan şekeri seviyelerinin düşmesidir. Bazen bahsedilen semptomlara karın ağrısı da eşlik eder. Rahmin genişlemesi, karın çevresinin gerilmesine ve ağrıya neden olabilir.
10 haftalık gebelik annedeki değişiklikler arasında duygu-durum değişimleri bulunur. Bazı kadınlar kendini çok yorgun hissettiği için dinlenmek önemlidir ancak gün içinde hafif bir egzersiz yapmak da yorgunluğun geçmesine yardımcı olabilir. Egzersizler, endorfin üretimine yardımcı olarak duygu-durum değişikliklerinin azalmasını sağlayabilir.
10 haftalık hamilelikte beslenme şekli değişebilir. Çoğu kadın bu dönemde daha çok yemek yemek isteyebilir. Tamamen normal bir durumdur ancak bebeğin sağlıklı gelişimi için dengeli ve sağlıklı bir beslenme rutinine bağlı kalınması önemlidir.
Çoğu kadında sıklıkla görülen şişkinliğin de etkisiyle 10 haftalık gebelik karnı artık belirgin hâle gelir. Şişkinlik, kasık kemiğinin üzerinde hissedilir ve 10 haftalık gebelik kasık ağrısıyla birlikte görülebilir. Şişkinliğin yanı sıra mide ekşimesi ve hazımsızlığın olumsuz etkilerinin azaltılması için aşağıdakiler yapılabilir:
- 6 küçük öğün yapmak
- Gece geç saatlerde yemek yemekten kaçınmak
- Sıvıları küçük yudumlarla içmek
- Yavaş yemek
- Alkol ve sigaradan uzak durmak
- Yemekten sonra yürüyüş yapmak
- Kahve tüketimini sınırlandırmak
- Baharatlı ve yağlı yiyecekleri sınırlı tüketmek
Referanslar:
- American Pregnancy Association. 10 Weeks Pregnant. https://americanpregnancy.org/healthy-pregnancy/week-by-week/10-weeks-pregnant/ adresinden Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
- Australian Goverment Department of Health and Aged Care pregnancybirth&baby. Pregnancy at Week 10. https://www.pregnancybirthbaby.org.au/pregnancy-at-week-10 adresinden Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
- HS Better Health Start for Life. Week 10. https://www.nhs.uk/start-for-life/pregnancy/week-by-week-guide-to-pregnancy/1st-trimester/week-10/ adresinden Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
- NHS 111 Wales. Your Baby at 10 Weeks. https://111.wales.nhs.uk/livewell/pregnancy/9to12weeks/ adresinden Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
- PregMed. 10 Weeks Pregnant. https://www.pregmed.org/pregnancy-week-by-week/10-weeks-pregnant adresinden Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
- The Birth Company at The Portland Hospital part of HCA. Week 10 of Pregnancy. (Days 70-76) https://www.thebirthcompany.co.uk/pregnancy-week-ten.php adresinden Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
- UC Davis Health Department of Obstetrics and Gynecology - What are the Signs of Early Miscarriage? https://health.ucdavis.edu/obgyn/specialties/family-planning/early-pregnancy-miscarriage/signs-early-miscarriage adresinden Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
- Pregnancy To Parenting Australia. 9-12 Weeks. https://www.pregnancyparenting.org.au/pregnancy/9-12-weeks adresinden Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
- Health Services Executive. 9 to 12 Weeks. Pregnant https://www2.hse.ie/pregnancy-birth/baby-development-pregnancy-stages/stages/9-12-weeks/ adresinden Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
- NHS 11 Wales. Pregnancy Guide. https://111.wales.nhs.uk/livewell/pregnancy/9to12weeks/ adresinden Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
- Centers for Disease Control and Prevention. Diagnaosis During Pregnancy: Prenatal Testing. https://www.cdc.gov/ncbddd/birthdefects/diagnosis.html adresinden Temmuz 2023 tarihinde erişilmiştir.
- Brian J. Stillwell, The Biology of Prenatal Deveopment EHD, 2006, 1-45
