Aşı Takvimi

Aşı takvimi nedir?

Aşı takvimi; T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen, çocuğunuzun içinde bulunduğu aya veya yıla göre yaptırılması gereken aşıların periyodunu belirleyen bir takvimdir. Aşı takvimi ile çocuğunuzun sağlığı için gerekli aşıları takip edebilir, hiçbir aşı dönemini kaçırmazsınız.

Bebeğiniz için Bağışıklama neden önemlidir?

Bağışıklamanın temel amacı, aşı ile korunabilir hastalıkların ortaya çıkışını engelleyerek, bu hastalıklardan kaynaklanan ölümleri ve sakatlıkları önlemektir. Siz de bebeğinizin hastalıklardan korunması ve bağışıklığının güçlenmesi için bu aşı takvimine uygun olarak tüm aşılarını eksiksiz yaptırmalısınız.1 Aşılarını uygun sayıda ve uygun aralıklarla almış çocuklar yeterince korunmuş olurlar.2 Bebeğinizin aşılarını bağlı olduğunuz Aile Sağlığı Merkezlerinde ücretsiz olarak yaptırabilirsiniz.3

İşte Sağlık Bakanlığı tarafından oluşturulan çocukluk Dönemi Aşı Takvimi2:

 Aşılar  Doğumda  1. ayın sonu 2. ayın sonu  4. ayın sonu   6. ayın sonu 12. ayın sonu  18. ayın sonu   24.ayın sonu  İlköğretim 1. Sınıf İlköğretim 8. Sınıf  
 Hepatit B  I II      III          
 BCG (Verem)      I              
 KPA      I II III R        
 DaBT - İPA - Hib      I II III   R      
 OPA          I   II      
 Su çiçeği            I        
 KKK            I      R  
 Hepatit A              I II    
 DaBT - İPA                  R  
 TD                    R

DaBT - İPA - Hib: Difteri, Aselüler Boğmaca, Tetanoz, İnaktif Polio, Hemofilus Influenza Tip b Aşısı (Beşli Karma Aşı)
KPA: Konjuge Pnömokok Aşısı
KKK: Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak Aşısı
DaBT - İPA: Difteri, Aselüler Boğmaca, Tetanoz, İnaktif Polio Aşısı (Dörtlü Karma Aşı)
OPA: Oral Polio Aşısı (çocuk Felci Aşısı)
Td: Erişkin Tipi Defteri - Tetanoz Aşısı
R: Rapel (Pekiştirme)

Aşı Takvimi ile önleyebileceğiniz Hastalıklar Nelerdir?

Bebeğinizin aşı takvimine uygun şekilde aşılarını yaptırdığınız takdirde birçok ölümcül hastalığı önleyebilirsiniz. Ancak bunun için aşı takvimindeki zaman aralıklarına mutlaka uymanız gerektiğini unutmayın. Gelin bu hastalıklara ve hangi dönemlerde aşı yoluyla önlenebileceğine birlikte bakalım.

Hepatit B

Hepatit B hastalığı, hepatit B virüsünün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Hastalık belirti ve bulguları, erişkinlerde bebekler veya çocuklardan daha sık meydana gelir. Yetişkinlerin yaklaşık %50'sinde hastalık etkeni olan virüsle temas ettikten 45-160 gün (ortalama, 120 gün) sonra belirtiler görülebilir.4

Hepatit B aşısı, bebeklerde ilk dozu doğumdan sonraki ilk 72 saat içinde, tercihen 24 saat içinde uygulanmalıdır. 1. ayın sonunda 2. doz ve 6. ayın sonunda da 3. dozu uygulanır. 3 doz hepatit B aşısından sonra yetişkinlerin %90'dan fazlasında, bebek-çocukların ve 19 yaşa kadar olan kişilerin %95'inde koruyuculuk sağlanır.4

Verem (Tüberküloz)

Verem, Mycobacterium tuberculosis bakterisinin yol açtığı bulaşıcı bir hastalıktır. Verem mikrobu sıklıkla hava yoluyla bulaşır. Tedavisi mümkündür. ülkemizde tedavisi, ilaçları, takibi ücretsizdir. Tedavi olmayan, tedavisini düzenli sürdürmeyen hastalarda öldürücü olabilir.5

BCG aşısı, aşı takvimine göre doğumdan 2 ay sonra yani 3. ayda uygulanır.6

Difteri

Difteri, Corynebacterium diphtheriae adlı mikroorganizmanın boğaz, burun, göz ve deriye yerleşmesiyle ortaya çıkan ciddi sonuçlara, ölümlere yol açabilen bir hastalıktır.7

Bebeklerde "Beşli Karma Aşı" ile 2. ayda, 4. ayda, 6. ayda ve 18. ayda uygulanır. Aynı zamanda ilköğretim 1. sınıf ve 8. sınıfta uygulanır. Yetişkinlerde uygun aralıklarla yapılmış 3 doz veya bebeklerde karma aşı içinde yapılan 4 doz difteri aşısı ile %95'ten fazla koruyuculuk sağlanır.7

Boğmaca

Boğmaca, her yaştaki duyarlı bireyi etkileyen, özellikle çocukluk çağında ve 5 yaşından küçük çocuklarda ağır seyreden akut, bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır. En tipik belirtisi boğulurcasına olan aralıksız öksürük nöbetleridir.8

Boğmaca, "Beşli Karma Aşı" ile 2. ayda, 4. ayda ve 6. ayda uygulanır. Ayrıca 18. ayda uygulanan bir tekrar dozu vardır. Toplamda 4 doz uygulanır. İlkokul 1.sınıf öğrencilerine uygulanan bir doz daha mevcuttur. İlkokulda yapılan uygulama "Dörtlü Karma Aşı (Difteri, Boğmaca, Tetanoz, çocuk Felci)" şeklinde yapılır.8

Tetanoz

Tetanoz; Clostridium tetani denilen bakteri tarafından oluşturulan bir enfeksiyondur.9

Tetanoz aşılaması Td (difteri-tetanoz) aşısı olarak primer dozu uygulama zamanına göre 0-1-6 olmak üzere 3 doz olup 10 yılda bir hayat boyu hatırlatma dozlarıyla devam ettirilir.9

çocuk Felci

çocuk felci, genellikle 15 yaşından küçüklerde görülmekle beraber, nadir olarak 15 yaşının üzerindeki bireylerde de görülen, bacaklarda ve daha az kollarda felce neden olan bulaşıcı bir hastalıktır.10

İnaktif çocuk Felci aşısı (İPA), 2. ayını, 4. ayını, 6. ayını ve 18. ayını tamamlayan bebeklere toplam 4 defa olmak üzere "Beşli Karma Aşı" içerisinde uygulanmaktadır. İlköğretim 1. sınıfta olan çocuklara da "Dörtlü Karma Aşı" içerisinde yapılmaktadır.10

Kızamık

Kızamık hastalığı çocukluk yaş grubunda daha sık olmak üzere her yaşta görülebilen bulaşıcı bir hastalıktır. Kızamık hastalığına kızamık virüsü neden olur.11

Kızamık aşısı, çocukluk dönemi aşı takviminde KKK (Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak) şeklinde, 12. ayda ve ilköğretim 1. sınıfta olmak üzere iki doz olarak uygulanmaktadır.11

Kızamıkçık

Kızamıkçık, kızamıkçık virüsünün neden olduğu çocuklarda sıklıkla hafif geçirilen bir enfeksiyondur. Kızamıkçık hastalığında döküntü, hafif ateş, boğaz ağrısı, lenf bezlerinde şişme ve burun akıntısı görülebilir.12

Kızamıkçık aşısı, çocukluk dönemi aşı takviminde KKK (Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak) şeklinde, 12. ayda ve ilköğretim 1. sınıfta olmak üzere iki doz olarak uygulanmaktadır.12

Kabakulak

Kabakulak, kabakulak virüsünün neden olduğu, hafif ateş, tükürük bezlerinde ve lenf bezlerinde şişme, baş ağrısı, kas ağrısı, yorgunluk ve iştahsızlık belirtileri görülen bulaşıcı bir hastalıktır.13

Kabakulak aşısı, çocukluk dönemi aşı takviminde KKK (Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak) şeklinde, 12. ayda ve ilköğretim 1. sınıfta olmak üzere iki doz olarak uygulanmaktadır.13

Pnömokokal Hastalıklar

Pnömokok hastalıkları, pnömokok isimli bakterinin neden olduğu ciddi ve ölümcül olabilen hastalıklardır. Pnömokok bakterisi, hafif olarak değerlendirilebilecek hastalıklardan, ciddi, ölümcül olabilen kan zehirlenmesi ve menenjite kadar çok çeşitli hastalıklara, yaşam boyu sakatlığa da neden olabilir.14

Konjuge pnömokok aşısı, pnömokok bakterilerin 13 tipine karşı etkilidir ve 2. ay, 4. ay ve 12. ayda olmak üzere 3 doz uygulanır.14

çocukluk çağında önerilebilecek ilave aşılar (0-18 yaş) - 2015 (2)15

   Doğumda  2. ay sonunda 3. ay sonunda 4. ay sonunda 6. ay sonunda 12. ay sonunda 18.ay sonunda 24. ay sonunda  İlköğretim 1. Sınıfta İlköğretim 4. Sınıfta
Rotavirüs Aşısı
 Rotavirüs Aşısının doz ve zamanlaması için doktorunuza danışınız.

abdT, abdT-IPA
  dT yerine 1 kez
İnsan (human)
Papilloma Virüsü
 



    9-18 yaş arasında
 Influenza Aşısı  6. aydan sonra her yıl, yaşa ve doza göre, yapılmalıdır.
 1. Meningokok Aşısı ACWY  Meningokok ACWY Aşısının doz ve zamanlaması için doktorunuza danışınız.
Diğer Meningokok Aşısı  Lütfen Diğer Meningokok Aşısının doz ve zamanlaması için doktorunuza danışınız.

Referanslar:

  1. TC Sağlık Bakanlığı, Genişletilmiş Bağışıklama Programı Genelgesi
  2. https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/haberler/asilama-takviminde-degisiklik-yapildi.html
  3. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü - "Aşı Hakkında Yanlış Bilinen Gerçekler"
  4. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü - "Hepatit B Hastalığı"
  5. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü - "Tüberküloz (Verem)"
  6. Türk Toraks Derneği - "Verem aşısı kime, ne zaman yapılmalı?"
  7. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü - "Difteri (Kuşpalazı) Hastalığı"
  8. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü - "Boğmaca Hastalığı"
  9. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü - "Tetanoz Hastalığı"
  10. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü - "çocuk Felci (Poliomyelit) Hastalığı"
  11. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü - "Kızamık Hastalığı"
  12. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü - "Kızamıkçık Hastalığı"
  13. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü - "Kabakulak Hastalığı"
  14. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü - "Pnömokokal Hastalık"
  15. DergiPark Akademik - "çocuklarda Aşı Uygulamaları: Güncel Bir Gözden Geçirme"