Menenjit Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Menenjit; hızlı ilerleyen, beyin ve omuriliği çevreleyen koruyucu zarı etkileyen ciddi bir enfeksiyondur. Saatler içinde ölümle sonuçlanabilir.

Her yaş grubundan insan menenjit hastalığına yakalanabilir. Ancak bebeklerin yüksek risk taşıdıkları unutulmamalıdır.

Hastalık tanısı erken konsa ve tedaviye başlansa dahi bu hastaların %5-10’u, belirtiler gözlenmeye başlandıktan 24 ila 48 saat içinde ölmektedir. Tedavi almayan hastaların ise %50’si ölmektedir.

Viral menenjit nadiren uzun süreli problemlere yol açarken, bakteriyel menenjit de hastaların %10-20’sinde ciddi tıbbi problemler gelişebilmektedir:

• Kol, bacak ya da parmaklar gibi uzuv kayıpları
• Işitme kaybı
• Görme kaybı
• Öğrenme güçlüğü
• Koordinasyon, hareket ve denge problemler
• Ve çeşitli organ yetmezlikleridir.

Çocuklarda konjuge aşıların kullanılmaya başlanmasıyla bakteriyel menenjit daha az görülmektedir. Buna karşılık aseptik menenjit daha sık gözlenmekte ve en önemli etken olarak virüsler karşımıza çıkmaktadır. En yüksek risk altındakiler 6-12 ay arasındaki süt çocuklarıdır. Bildirilen olguların %90’ını 1 ay ile 5 yaş arasındaki çocuklar oluşturmaktadır.

Çocuklarda menenjit belirti ve bulguları yaşa göre değişiklik gösterir;

Süt çocuklarında ateş, emmede azalma, huzursuzluk, çevreyle ilgisizlik gibi başka hastalıklarda da karşılaşlabilen bulgular gözlenebilirken, daha büyük çocuklarda, baş ağrısı, ışıktan korkma, ense sertliği, bilinç değişikliği, mide bulantısı ve kusma gibi “klasik menenjit” bulguları görülebilmektedir.

Menenjit Nasıl Bulaşır

Menenjit hastalığı genelde bakteriyi burnunda taşıyıp kendisi hastalığa yakalanmamış kişilerce bulaştırılır.

Çocuğun bu kişilerin aksırma veya öksürme, öpmesine maruz kalması ya da

Çatal, kaşık, diş fırçası gibi ekipmaların ortak kullanımı diğer bulaş yollarından bazılarıdır.

Menenjit Aşısı Ne Zaman Yapılır?

En sık karşılaşılan 6 menenjit serotipinin 5’i için farklı menenjit aşıları bulunmaktadır.
Çocuklarda meningokoklara karşı bağışıklama sağlamak için konjuge meningokok aşıları tercih edilmektedir.
Tüm Konjuge Menenjit aşıları genel olarak güvenlidir.
Konjuge Menenjit aşıları genel olarak diğer çocukluk çağı aşıları ile beraber uygulanabilir.

4’lü Konjuge Meningokok Aşıları (KMA4)
Farklı üreticilerce geliştirilen 4 adet meningokok aşısı (KMA4) ülkemizde de onaylıdır.
Bu aşılar menenjitin A, C, Y, W135 serotiplerine karşı oluşturulmuş aşılardır.
Çocukluk döneminde meningokok aşılaması yapılması gereken durumlarda ve Hac, umre yolcusu ya da meningokok enfeksiyonunun sorun olduğu ülkelere gidecek çocuklara yaşa uygun KMA4 yapılması önerilir.

Tekli Konjuge Meningokok Aşıları (KMA1)
Ülkemizde serogrup B meningokokların sebep olduğu hastalığa karşı korunmada yardımcı olmak için 2 aylıktan itibaren kullanılabilen tek aşı bulunmaktadır.
Aşılama zamanında ve aşılamadan kısa bir süre sonra ateş düşürücüler doktor önerisi doğrultusunda başlanmalıdır.

Referanslar:

1. Central for Disease Control and Prevention Meningococcal Disease Causes and How It Spreads Ocak 2023 tarihinde https://www.cdc.gov/meningococcal/about/causes-transmission.html adresinden ulaşılmıştır.
2. National Health Services UK. Ocak 2023 tarihinde http://www.nhs.uk/conditions/Meningitis/Pages/Introduction.aspx adresinden ulaşılmıştır.
3. Acar M, Sütçü M, Somer A. Çocuklarda menenjite güncel yaklaşım. Çocuk Dergisi. 2014;14(3):95-99.
4. Arısoy ES, Çiftçi E, Hacımustafaoğlu M ve ark. Önceden Sağlıklı Çocuklarda Türkiye Ulusal Bağışıklama Çizelgesinde (Ulusal Aşı Takvimi) Yer Alan ve Almayan Aşılara İlişkin Uygulama Önerileri – 2015. J Pediatr Inf. 2015;9:1-11.