Grip (İnfluenza) Nedir?

Mevsimsel grip, her yaşta insanı etkileyebilen, kış ve ilkbahar başına kadar olan dönemde daha sık görülen oldukça bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır.

Buna karşılık salgına yol açabilmesi, işe ve okula devamı aksatması, özellikle risk gruplarında hastaneye yatış ve ölümlere yol açabilmesi gibi nedenlerden dolayı ciddi bir hastalıktır. Yıllık salgınlar nedeni ile hastalığı ağır geçirenlerin sayısı tüm dünyada 3-5 milyon civarında olup vakaların 250-500.000’inin ölümcül sonuçları olabildiği bildirilmektedir.

Grip en çok soğuk algınlığı ile karıştırılır. Soğuk algınlığına kıyasla grip daha ağır şekilde kendini gösterir. Kişi soğuk algınlığına senede 3-4 kez yakalanabilirken gribe senede bir kez yakalanır. Gripte soğuk algınlığından farklı olarak ayrıca ateş, belirgin halsizlik, baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları vardır. Soğuk algınlığı genellikle ayakta geçirilirken, grip olan kişinin istirahat etmesi gerekir ve bu da iş gücü kaybına neden olur. Gripte klinik tablo bazen daha ağır seyrederek zatürreye de dönüşebilir.

Hastalıktan ve salgınların oluşmasından korunmada en etkili yöntem grip aşısıdır. Sağlıklı erişkinlerde dolaşımdaki virüslerle aşı içeriğindeki virüslerin örtüştüğü durumlarda aşının koruyuculuğunun %50-80 olduğu bildirilmektedir.

Grip aşısı, 65 yaş üzerindeki kişilere ve risk gruplarına önerilmektedir, risk grubunda yer alan kişiler hekime başvurarak reçete ile eczaneden grip aşılarını alabilirler.

Kimler Risk Grubundadır?*

*Bu risk grubundaki kişiler gribi daha ağır geçirebilir
  • Gebeler,
  • 65 yaş ve üzeri ve 2 yaş altı bireyler,
  • Bakımevi / huzurevinde kalanlar,
  • Kronik böbrek yetmezliği olanlar,
  • Astım dâhil kronik akciğer hastalığı olanlar,
  • Koroner arter hastalığı dâhil kalp-damar sistemi hastalığı olanlar,
  • Bağışıklık sistemi baskılanmış olanlar,
  • Kan hastalığı olanlar,
  • Şeker hastalığı olanlar,
  • Nörolojik hastalığı olanlar,
  • Metabolik hastalığı olanlar,
  • Kronik karaciğer hastalığı olanlar,
  • Obezler, sağlık çalışanları,
  • 6 ay-18 yaş arasında olup uzun süre aspirin kullanması gerekenler.

Grip aşısı

İnfluenza virüs enfeksiyonları özellikle küçük çocuklarda daha ağır seyretme ve daha ağır seyreden diğer solunum enfeksiyonlarına taban oluşturma eğilimindedir. Ayrıca influenza enfeksiyonlarının özellikle okul çağı çocuklarında salgınlar yaptığı, çocuklarda başlayan salgınların erişkinlere yayıldığı, eğitim günü, sağlık işgücü ve çalışan anne-babalar açısından iş günü kaybına yol açtığı bilinmektedir.

  • İnfluenza enfeksiyonunun ağır sorunlu seyrettiği süreğen hastalıklı ve bağışıksal sorunlu hastalar, bu özellikteki hastaların ve 5 yaşından küçük çocukların aile bireyleri, sağlık çalışanları ve risk grubuna dahil bireylerin Bakanlık tarafından öncelikli olarak aşılanmaları önerilmektedir,.
  • Mevsimsel grip aşılaması, ilk kez aşılanacak olan 6 ay - 9 yaştaki çocuklarda en az 4 haftalık bir aradan sonra 0,5ml’lik ikinci bir doz uygulanmaktadır.Sonraki yıllarda ise 1 kez; 9 yaşından büyüklerde ilk uygulama ve sonraki yıllarda yılda bir kez yapılır. Önemli antijen değişikliği (antijen şifti) ya da küresel salgın (pandemi) durumlarında daha önce düzenli influenza aşısı olan çocuklara da o yıl için 2 kez aşı uygulanabilir.
  • Grip aşısı ile covid-19 aşısı aynı zamanda uygulanabilir.

Hamilelikte Grip

Gebelik sırasında immün sistem, kalp, akciğer fonksiyonlarındaki değişiklikler daha ciddi grip geçirmeye sebep olabilir. Hamilelikte olunan grip aşısı doğumdan sonra bebeğin de gripten korunmasını sağlar. Gebelikte gripten korunmanın en etkin yolu aşılanmadır. Gebeler grip için risk grubunda yer almaktadır. Bu nedenle de gebe kalmayı düşünen kişiler ya da gebeler grip sezonunda mutlaka grip aşısı yaptırmalıdır. Gebeler grip aşısı yaptırmadan hekime başvurarak aşıyı reçete ettirebilir ve sonrasında eczaneden temin edebilirler.

Acıbadem Mehmet Aydınlar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD ve Perinatoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özlem Pata sizin için gebelikte hangi aşıların yapılması gerektiğini, nedenini ve zamanlamasını sordu. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Öğretim Üyesi Prof.Dr. Cansun Demir cevapladı. Cevabı dinlemek için podcast, izlemek için ise videoyu seçebilirsiniz.

Aşılama ile ilgili detaylı bilgi için hekiminize danışın.

Referanslar:

  1. Akçay Ciblak M, Nohutçu N, Gürbüz İ, Badur S, Güldal D. Aile hekimliğinde grip ve grip aşısı: Bilmek uygulama için yeterli mi? Türk Aile Hek Derg. 2012;16(4):157-163.
  2. Şenel F. Sonbaharda Gizli Tehlike. Bilim ve Teknik. 2012:80-81.
  3. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Ocak 2023 tarihinde https://grip.gov.tr/tr/kimler-risk-altinda adresinden ulaşılmıştır.
  4. Arısoy ES, çiftçi E, Hacımustafaoğlu M ve ark. önceden Sağlıklı çocuklarda Türkiye Ulusal Bağışıklama çizelgesinde (Ulusal Aşı Takvimi) Yer Alan ve Almayan Aşılara İlişkin Uygulama önerileri - 2015. J Pediatr Inf. 2015;9:1-11.
  5. CDC Vaccine for flu https://www.cdc.gov/vaccines/parents/diseases/flu.html
  6. T.C. Sağlık Bakanlığı COVİD19 bilgilendirme platformu, sık sorulan sorular https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66125/sikca-sorulan-sorular-halka-yonelik.html?Sayfa=4
  7. What is new for season 2021-2022 CDC https://www.cdc.gov/flu/season/faq-flu-season-2021-2022.htm#