Boğmaca Nedir?

Boğmaca; tekrarlayan öksürük nöbetleri ile kendini belli eden, çocukluk çağının akut solunum yolu enfeksiyonudur. Yaşamı tehdit edebilen bir solunum yolu hastalığı olarak kabul edilmektedir.

Dünyada boğmaca aşısı yapılma oranı yüksek olmasına rağmen, süt çocukları ve ergenlerde hastalık görülmekte ve ölümle sonuçlanabilmektedir.

Hastalığın ciddiyeti göz önünde bulundurulduğunda boğmaca nasıl bulaşır sorusuna verilecek cevabın önemi artmaktadır. Boğmaca; öksürük damlacığı veya hasta kişinin salgılarının teması ile geçebilen, çok bulaşıcı bir hastalıktır ve hastalığın ilk 1-2 haftasında üst solunum yollarında etkendir.

Boğmacada ayırıcı tanı ateş, halsizlik, kas ağrısı, döküntü, boğaz ağrısı, hızlı ve hırıltılı soluma olmaksızın öksürük görülmesi ile yapılır. Büyük çocuklarda sürekli olmayan öksürük nöbetlerinde öksürük 7-10 gün içinde artış gösteriyorsa akla boğmaca gelmelidir. Üç ay altındaki süt çocuklarında ise apne, morarma veya yaşamı tehdit eden akut durumlarda boğmaca düşünülmelidir.

Tüm yaş gruplarında görülen bir hastalık olan boğmaca, bebek ve çocuklarda daha ağır seyretmekte ve ölümle sonuçlanabilmektedir. Ancak aşılama ile hastalığın görülme sıklığı azaltılabilir. Aşılama öncesinde ve aşılama oranının düşük olduğu yerlerde en sık görüldüğü yaşlar 1-5 yaş arasıdır. Aşılama oranının yüksek olduğu yerlerde ise hastalık 10 yaş üstü ergenlerde ve beş aydan küçük bebeklerde daha sık görülmektedir. Bu durumun nedeni, doğal enfeksiyon veya aşılamanın hastalığa karşı yaşam boyu sürecek bir bağışıklık sağlayamamasıdır. Bebeklik döneminde aşılanmış kişiler ergen ve erişkin dönemine geldiğinde, boğmacaya karşı duyarlı olurlar. Boğmacada yaş dağılımında ileri yaş gruplarına doğru kayma görülür.

Hamilelikte Boğmaca Aşısı

Yenidoğanı boğmacadan korumak için en etkili yol annenin gebelikte boğmacaya karşı aşılanmasıdır. Gebeliğin 2. veya 3.trimesterında boğmacaya karşı aşılama maternal bağışıklama yoluyla hem bebeği hem de anneyi korur. Aşı olamayacak kadar küçük olan bebeklerde de boğmaca ile ilişkili mortalite ve morbiditeyi azaltır. Gebelik aşılaması hayatın ilk 3 ayı için %91, ilk 8 hafta için de %93 etkin koruma sağlar.

Acıbadem Mehmet Aydınlar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD ve Perinatoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof.Dr. Özlem Pata sizin için gebelikte hangi aşıların yapılması gerektiğini, nedenini ve zamanlamasını sordu. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Öğretim Üyes, Prof.Dr. Cansun Demir cevapladı. Cevabı dinlemek için podcast, izlemek için ise videoyu seçebilirsiniz.

Aşılama ile ilgili detaylı bilgi için hekiminize danışın.

Referanslar:

  1. Somer A. Boğmaca: Epidemiyoloji ve Klinik. ANKEM Derg. 2011;25(Ek 2):218-223.
  2. Gall S.A., Myers J., Pichichero M. Maternal immunization with tetanus-diphtheria-pertussis vaccine: effect on maternal and neonatal serum antibody levels. Am J Obstet Gynecol. 2011;204:334. e1–5.
  3. Leuridan E., Hens N., Peeters N., De Witte L., Van de Meeren O., Van Damme P. Effect of a prepregnancy pertussis booster dose on maternal antibody titers in young infants. Pediatr Infect Dis J. 2011;30:608–610.
  4. Waits JB, Smith L, Hurst DJ. Maternal Pertussis Vaccination During Pregnancy. Am Fam Physician. 2019 Apr 1;99(7):454-455. PMID: 30932462.